مهر بررسی كرد؛
مرکز ملی فضای مجازی از قرارگاه سایبری تا انفعال در حکمرانی
به گزارش تعمیر تلفن، زمزمه تغییر مدیریت مرکز مرکز ملی فضای مجازی بعنوان بازوی نظارتی شورایعالی فضای مجازی این روزها در حالی شنیده می شود که فعالان حکمرانی فضای مجازی انتقادات زیادی به عملکرد این نهاد دارند.
به گزارش تعمیر تلفن به نقل از مهر، حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در اسفند سال ۱۳۹۰ ضمن دستور برای تشکیل شورایعالی فضای مجازی به ریاست رئیس جمهور، اعضای حقوقی و حقیقی این شورا را تعیین کردند. رهبر انقلاب آثار چشم گیر شبکه جهانی اینترنت در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، ضرورت برنامه ریزی و هماهنگی به منظور صیانت از صدمه های ناشی از آن و بهره گیری حداکثری از فرصت ها در جهت عرضه خدمات گسترده و مفید به مردم را از علل اصلی لزوم تشکیل شورایعالی فضای مجازی برشمردند و تاکید کردند: «این شورا وظیفه دارد مرکزی بنام مرکز ملّی فضای مجازی کشور ایجاد نماید.» رهبری در حکمی اعلام نمودند شورایعالی فضای مجازی کشور با اختیارات کافی به ریاستِ رئیس جمهور تشکیل می گردد و لازم است به کلیه مصوبات آن ترتیب آثار قانونی داده شود. ایشان همینطور تاکید کردند: شورا وظیفه دارد مرکزی به نام مرکز ملّی فضای مجازی کشور ایجاد نماید تا اشراف کامل و به روز نسبت به فضای مجازی در سطح داخلی و جهانی و تصمیم گیری نسبت به نحوه مواجهه فعال و خردمندانه کشور با این مورد از حیث سخت افزاری، نرم افزاری و محتوایی در قالب مصوّبات شورایعالی و نظارت بر اجرای دقیق تصمیمات در همه سطوح تحقق یابد. اهداف و سیاستهای مرکز ملی فضای مجازی؛ از مواجه فعال تا غنی سازی محتوا
شورای عالی فضای مجازی به استناد حکم مقام معظم رهبری در جلسه ششم مورخ ۱۳۹۱/۴/۳۱، اساسنامه مرکز ملی فضای مجازی را به تصویب رساند که برپایه آن اهداف و سیاست های مرکز ملی فضای مجازی به شرح زیر است:
*مواجهه فعال و مبتکرانه با فضای مجازی در سطح ملی و جهانی و توسعه آن به میزان آمادگی قطعی نظام (از نظر فنی و محتوایی) جهت استفاده از فرصت ها و مقابله با تهدیدات آن
*به حداقل رساندن اتکای کشور به کشورهای دیگر در استفاده از فضای مجازی و توابع آن در عرصه های فنی
*جذاب سازی و غنی سازی محتوا و خدمات بومی جهت پاسخگویی حداکثری به نیازهای داخلی
*آموزش عمومی و فرهنگ سازی در جهت بالابردن سواد اینترنتی، هشیارسازی مردم در مورد مخاطرات فضای مجازی و انگیزه دادن به مردم برای مقابله با مخاطرات آن در زندگی فردی و اجتماعی
*مقدم داشتن محتوا نسبت به زیرساخت ها، قالب ها و خدمات اینترنتی و سرمایه گذاری بالا و مستمردر زمینه تولید وسیع و زاینده محتوای جذاب بر مبنای اسلام ناب محمدی و گفتمان انقلاب اسلامی
*مشارکت حداکثری نیروها و تشکلهای مردمی متعهد در یک فضای رقابتی جهت بهره برداری بهینه ازفرصت ها
*حضور خلاقانه جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی در دو عرصه سخت افزاری و نرم افزاری خصوصاً در جهت ابداع خدمات نو، قوی و جذاب
*ساماندهی تبادل اطلاعات با شبکه جهانی
*فراهم آوردن شرایط لازم برای دستیابی فضای مجازی کشور به بالاترین سطح از امنیت و سلامت برای آحاد مردم، نظام و کلیه نقش آفرینان در فضای مجازی
*در نظر گرفتن شرایط جنگ فرهنگی و به تبع آن حاکم کردن روحیه جهادی و گسترش تعامل و هم افزایی بین کلیه دستگاه ها و نیروهای مردمی در عالی ترین سطح از هماهنگی و انسجام
*ایجاد آمادگی لازم در عالی ترین سطح به منظور صیانت از زیرساخت های حیاتی در مقابل حملات اینترنتی و دفاع مناسب در مقابل هرگونه حمله
*استفاده حداکثری از فضای مجازی به منظور ارتباط و همکاری وسیع و هدفمند با ملت ها خصوصاً ملل مسلمان در جهت ترویج و تحقق گفتمان انقلاب اسلامی
*حضور قوی و هدفمند نظام در مجامع و سازمان های جهانی و ایجاد ائتلاف های قوی مرکب از ملت ها و دولت ها در جهت کاهش حاکمیت قدرت های بزرگ در عرصه اینترنت و بوجود آمدن بستر عادلانه و اخلاقی جهت استفاده از این ابزار توسط همه ملت ها و دولت ها و همینطور تأمین حقوق ملت ایران در این حوزه
وظایف و اختیارت مرکز ملی فضای مجازی
*انجام وظایف دبیرخانه ای شورای عالی
*تحقق بخشیدن به اهداف و سیاست های مرکز و نظارت بر حسن اجرای آنها طبق مصوبات شورایعالی
*تحقق بخشیدن به اقدامات و پروژه های مندرج در پیوست حکم (بند ه) و نظارت بر حسن اجرای آنها در قالب مصوبات شورای عالی
*نظارت و ارزیابی در همه ابعاد فضای مجازی کشور در قالب طرح مصوب شورای عالی
*تقسیم کار ملی، هماهنگی و هم افزایی در فضای مجازی کشور در همه ابعاد، طبق مصوبات شورای عالی
*پایش و رصد نظام مند و مستمر فرصت ها و تهدیدهای فضای مجازی برای کشور
*برنامه ریزی برای حضور قوی و مستمر در مجامع جهانی در رابطه با فضای مجازی
*مدیریت تشخیص حملات سایبری به کشور و همینطور دفاع از زیرساخت های حیاتی در مقابل حملات سایبری
*انجام مستمر مطالعات راهبردی و آینده پژوهی در جهت مواجهه عالمانه و پیشتاز با تحولات فضای مجازی ایران و جهان
*تدوین نقشه جامع توسعه فاوا، برنامه های پنج ساله توسعه فضای مجازی و تعیین اولویت های علمی و فناوری فضای مجازی
*تسهیم و توزیع بودجه طرح های کلان یا فرادستگاهی مصوب شورای عالی از راه ابلاغ اعتبار یا سایر روش های مصوب شورای عالی یا قوانین کشور
*تحقق بخشیدن به مصوبات کمیسیون های تعریف شده در قالب مصوبات شورای عالی و نظارت بر حسن اجرای آنها
با مرور اهداف و وظایف تعیین شده برای مرکز ملی فضای مجازی که مقام معظم رهبری بر «فعال» بودن آن تاکید داشتند و بررسی عملکرد بخصوص در بزنگاههای مهم کشور به روشنی پیدا است که اثربخشی اقدامات این نهاد بر حکمرانی سایبری کشور با ضعف های زیادی همراه می باشد.
آنچنان که در مورد اخیر و بعد از اقدامات پلتفرمهای زیرمجموعه «متا» در حوادث اخیر کشور، حضور مرکز ملی تنها در چارچوب نامه ای به متا خودنمایی کرد! نامه ای انتقادی به عملکرد این شرکت آمریکایی و درخواست برای ایجاد نمایندگی در ایران که نه تنها مؤثر نبود، بلکه کوچک ترین واکنش و پاسخی را هم از جانب متا در بر نداشت.
همچنین در برهه های حساسی که برخی زیرساختهای کشور تحت حملات سایبری قرار گرفت از این مرکز جز انتشار اطلاعیه خروجی دیگری دیده نشد.
از سوی دیگر به باور خیلی از فعالان حکمرانی فضای مجازی، نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورایعالی فضای مجازی توسط دستگاههای اجرایی هم که جز وظایف ساختاری این مرکز است به درستی انجام نشده است.
حال این روزها که زمزمه تغییر مدیریت این مرکز به گوش می رسد، نقد و بررسی عملکرد این نهاد هم بیشتر از پیش مورد توجه قرار گرفته و انتظارات برای اصلاح رویکرد آن قوت گرفته است.
مرکز ملی فضای مجازی از ابتدا تا کنون
یک مقام آگاه و فعال در حوزه حکمرانی فضای مجازی در گفتگو با خبرنگار مهر در همین رابطه ضمن اشاره به نحوه شکل گیری مرکز ملی فضای مجازی و نسبت آن با شورایعالی فضای مجازی اظهار داشت: کشور پیش از تشکیل شورایعالی فضای مجازی تجربه دو شورایعالی امنیت ملی و انقلاب فرهنگی را داشت. این دو شورا دبیرخانه دارند و کارکرد دبیرخانه ها هماهنگی جلسات و شفاف سازی دستور جلسات است. این ۲ شورا فاقد بخش تصمیم سازی و نظارت بر اجرای مصوبات بودند. به مصوبات شورایعالی امنیت ملی که جایگاهی در قانون اساسی دارد بیشتر ترتیب اثر داده می شود. شورایعالی انقلاب فرهنگی مصوبات خیلی خوبی دارد اما این مصوبات ضمانت اجرا ندارند وقتی بررسی می نماییم که علت چیست می بینیم ناظری بر حسن اجرای مصوبات وجود ندارد.
وی اضافه کرد: ازاین رو رهبری بخش نظارتی را در ایجاد شورایعالی فضای مجازی دیدند و به جای دبیرخانه یک مرکز ملی فضای مجازی بوجود آمد که کار دبیرخانه ای جزئی از کارش بود. اصل کار مرکز ملی که بارها خود حضرت آقا در رابطه با آن فرمودند قرارگاه بودن مرکز است، یعنی این که مواردی را برای تصویب ببرد، تصمیم سازی کند و ابعاد مسئله را بررسی کند. مثل کاری که مرکز پژوهش های مجلس مقرر است برای مجلس انجام دهد.
وی ضمن اشاره به حکم مقام معظم رهبری در رابطه با راه اندازی مرکز ملی فضای مجازی اظهار داشت: ایشان در حکم اولشان نوشتند «نقطه کانونی برای تصمیم سازی». وظیفه بعدی که به مرکز ملی داده شده نظارت کلان بر اجرای مصوبات است. نظارت کلان نه نظارت همراه با اجرا. رهبری همینطور در حکم دوم در سال ۹۴ بحث مدیریت و راهبری را اضافه کردند غیر از نظارت کلان.
این کارشناس حوزه حکمرانی مجازی اضافه کرد: همینطور مرکز ملی باید میزان پیشرفت دستگاههای اجرایی در رابطه با مصوبه شورا و اثرات آن مصوبه در جامعه را جمع آوری کند و اگر ضعفی در منابع و مقتضیات وجود دارد آماده و به شورا گزارش کند.
مرکز ملی فضای مجازی به وظایفش درست عمل نکرد
وی ضمن اشاره به عملکرد این مرکز تا کنون و با عنایت به اهداف تعیین شده در ابتدای تأسیس اظهار داشت: متأسفانه مرکز ملی فضای مجازی به وظایفش درست عمل نکرد. تقریبا در ۸۰ درصد مواقع دستگاه مجری گزارش خویش را به جای این که به مرکز بدهد مستقیم به شورایعالی فضای مجازی عرضه می داد در حالیکه بر مبنای مصوبه ای که وجود دارد، گزارش باید برای راستی آزمایی به مرکز ملی عرضه شود. متأسفانه به علت رودربایستی هایی که وجود دارد، مجموعه ها یکدیگر را ساپورت می کنند و بعضاً حاضر به نقد نیستند.
وی اضافه کرد: وزیر ارتباطات در مورد پیشرفت شبکه ملی اطلاعات گزارش می دهد در حالیکه این گزارش درست نیست. اصل گزارش باید در مرکز ملی فضای مجازی بررسی شود. وزیر سابق هم می گفت «۸۰ درصد پیشرفت داشته و تا آخر سال تمام می شود» که آن هم درست نبود.
سرعت بهینه و مناسب اینترنت از الزامات شبکه ملی اطلاعات
این فعال حوزه فضای مجازی اظهار داشت: مردم از سویی گزارش های پیشرفت شبکه ملی اطلاعات را می شوند و از طرفی هر روز می بینند که اینترنت شأن ضعیف تر می شود. طبیعی است که فکر کنند شبکه ملی اطلاعات یعنی عدم وجود اینترنت. در حالیکه در مصوبات شبکه ملی اطلاعات اصلاً چنین چیزی وجود ندارد و اتفاقاً در مصوبات شبکه ملی سرعت بهینه و مناسب برای اینترنت دیکته شده و حتی در مصوبه آخر که سال ۹۸ در مورد طرح کلان شبکه ملی بود این مورد تصریح شده بود.
وی ضمن اشاره به وظایف تصمیم گیری، نظارت کلان و مدیریت راهبردی مرکز ملی فضای مجازی اظهار داشت: مرکز آنقدر ضعیف عمل کرده است که گویی برخی بنایشان بر این بوده که حاکمیت را به این نقطه برسانند که اصلاً مرکز ملی لازم نبود ایجاد شود.
حکمرانی را تبدیل به صفر و یک کردیم
وی عنوان کرد: این در شرایطی است که مردم فکر می کنند حکمرانی ما در فضای مجازی تبدیل گشته به باز و بسته بودن یک پلت فرم یعنی صفر یا یکی عمل کردن. بعنوان مثال اینستاگرام را باز می گذاریم و در آن آموزش همه چیز همچون فروش اسلحه و … گزارش می شود. ما یا باز می نماییم و کاری به آن نداریم و طرف هر کاری در کشور خودش نمی کند، در کشور ما انجام می دهد یا کلاً می بندیم. ما حکمرانی را تبدیل به صفر و یک کردیم در حالیکه یک موجودیت و فضایی ابری داریم. جلوی فضای ابری را نمی توان با صفر و یک گرفت.
این منبع مطلع ضمن اشاره به وظیفه نظارتی مرکز ملی فضای مجازی اظهار داشت: برپایه مصوبات، ناظر همه مصوبات شورایعالی، مرکز ملی است. همه وزارت خانه ها در مصوبات مجری هستند و ناظر کلان اجرا مرکز ملی است.
وی ضمن اشاره به گزارش پیشرفت شبکه ملی اطلاعات و گزارش وزیر سابق در اینباره اظهار داشت: در سال ۹۸ وزیر ارتباطات وقت پیشرفت شبکه را ۸۰ درصد اعلام نمود. گزارش را هم به مرکز ملی نداد. گزارش را به ریاست جمهوری و بعد به رهبری فرستاد اما از راه رهبری گزارش به مرکز برگشت. وزارت خانه مسیری که باید انجام دهد را انجام نمی دهد و همه به سمت دور زدن می روند.
وی اضافه کرد: بررسی های مرکز همان زمان نشان داد که «۸۰ درصد پیشرفت» مبنای درستی ندارد و وزیر محترم دروغ گفته نه به رئیس جمهور که به رهبر انقلاب و فرد اول کشور هم دروغ گفته است ولی عزل نمی گردد.
این فعال فضای مجازی ضمن اشاره به نظارت بر اپراتورهای موبایل اظهار داشت: اپراتورهای موبایل نامه می زنند که ما در قسمت اغتشاشات و بستن اینترنت متضرر شدیم و این مورد و بررسی صحت و سقم آن مورد بررسی قرار نمی گیرد. از سوی دیگر آیا اینترنتی که دست مردم قرار می گیرد و به مردم داده می شود کیفیت دارد؟ آیا حقیقتاً اپراتورها برپایه کیفیت سرویسی که می دهند هزینه دریافت می کنند.
انفعال در مقابل پیام رسانه ای داخلی، اپراتورها و کسب و کارهای مجازی
وی ضمن اشاره به وضعیت پیام رسانه ای داخلی عنوان کرد: هم اکنون مبحث به روز رسانی پیام رسان های داخلی را داریم. وزارت ارتباطات گزارش می دهد که مردم از پیام رسانه ای داخلی استقبال کرده اند در حالیکه گزارش وضعیت پیام رسانه ای داخلی بعنوان بخشی از شبکه ملی اطلاعات و همینطور گزارش کسب و کارها باید توسط مرکز ملی فضای مجازی تهیه شود که تا کنون اقدامی در این حوزه صورت نگرفته است.
وی با اشاره به علت انفعال مرکز ملی فضای مجازی گرفت: دستور رئیس جمهور سابق به رئیس مرکز ملی فضای مجازی تعطیل شدن این مرکز بود که این وظیفه به درستی هم انجام شد! در دوره فعلی هم ریاست مرکز در انتظار جابجایی است و به وظایفش عمل نمی نماید. از طرفی آقای رئیس جمهور از ایشان چیزی نخواسته است، وزرا هم اهمیتی ندادند برای همین سیستم رها است و چون سیستم رها شده ناظری هم وجود ندارد.
دستور رئیس جمهور سابق به رئیس مرکز ملی فضای مجازی تعطیل شدن این مرکز بود که این وظیفه به درستی هم انجام شد! در دوره فعلی هم ریاست مرکز در انتظار جابجایی است و به وظایفش عمل نمی نماید. از طرفی آقای رئیس جمهور از ایشان چیزی نخواسته است، وزرا هم اهمیتی ندادند برای همین سیستم رها است و چون سیستم رها شده ناظری هم وجود ندارد
این منبع مطلع با اشاره به اینکه حقیقت اینست که فضای مجازی کشور رها است و مدیریت و حکمرانی در فضای مجازی تبدیل گشته به بستن و باز کردن، اظهار داشت: این در شرایطی است که حضرت آقا مرکز ملی را بعنوان قرارگاه مطرح نمودند. وی با اشاره به اینکه مرکز ملی بدون اثر است و عملاً در فضای مجازی کشور تأثیری ندارد، اضافه کرد: امروز حکمرانی در فضای مجازی نیازمند یک سری مصوبات قانونی می باشد. این اتفاق نمی افتد چرا؟ چون مرکز ملی وظیفه اش را درست انجام نمی دهد. اتفاق دیگری که می افتد اینست که مجلس محترم ورود می کند و دست به تدوین مصوباتی نظیر طرح صیانت می زند. در حالیکه تصمیمات اینچنینی باید با کارشناسی مرکز ملی تهیه و در اختیار شورایعالی فضای مجازی قرار گیرد. به قول این کارشناس به همین خاطر در حکم اول حضرت آقا گفتند مصوبات شورایعالی حکم اثر قانونی دارد. حکم اثر قانونی یعنی همان قانون. اگر احتیاج به قانون تکمیلی دارد مجلس می تواند ورود کند. این منبع مطلع با ذکر مثال دیگری در این حوزه عنوان کرد: هم اکنون شورایعالی انقلاب فرهنگی ورود کرده به سند هوشمندسازی. هوشمندسازی در ارکان مختلف زندگی جامعه تأثیرگذار است و تنها یک بخش آن به آموزش مربوط می شود. نکته جالب اینست که این سند را به مرکز ملی هم نداده اند برای اعلام نظر! وی در پاسخ به این سؤال که چرا مرکز ملی فضای مجازی آن طور که باید به رسمیت شناخته نمی گردد، اظهار داشت: علت آن اینست که ارکان مختلف حاکمیت مرکز ملی را جدی نمی گیرند. باید رئیس جمهور کمک نماید. باید وزرا کمک کنند، باید سازمانهای بازرسی کننده و نظارتی هم کمک کنند. همه اینها دست به دست هم دهند. وی ادامه داد: وقتی رئیس یک مجموعه مؤثر نیست و به جای استعفا دادن، ترجیح می دهد آنقدر منتظر بماند که برکنارش کنند، باید برای آن مجموعه مجلس ترحیم گرفت چون مسئولین آن می خواهند تا وقتی می شود پشت میز بشینند. وی در رابطه با وضعیت فعلی مرکز ملی فضای مجازی اظهار داشت: امروز وقتی به مرکز ملی ورود کنید می ببینید که تمام آدم های کاربلد از مرکز ملی رفته اند. رئیس جمهور قبلی نطفه بی توجهی به مرکز را کاشته است. آقای رئیسی هم با اشتباه استراتژیک اش به جای این که وقتی آمد نخستین کاری که می کند سر و سامان دادن به این مرکز باشد به آن توجه نکرد. این کارشناس فضای مجازی با اشاره به اینکه ریاست فعلی کارها را تقریبا تعطیل کرده است، اظهار داشت: ایشان وسایلش را هم جمع و از مرکز ملی خارج کرده است اما به علل سیاسی ترجیح می دهد بگوید این دولت من را کنار گذاشت و من استعفا ندادم. عملاً در جلسات شرکت نمی کند و بسیاری از امور را تعطیل کرده است تا برکنارش کنند. وی اظهار امیدواری کرد: ان شاءالله رئیس جمهور تصمیم اشتباه نگیرد و تصمیمش پشتوانه مدیریت رئیس جمهور قبلی نباشد. به گزارش تعمیر تلفن به نقل از مهر، شنیده ها از آن حکایت می کند که در جلسه شورایعالی فضای مجازی در رابطه با ضرورت تغییر دبیر شورا اجماع نسبی به وجود آمده است و در هفته های پیش رو نسبت به گزینه نهایی جمع بندی صورت خواهد گرفت.
منبع: تعمیر تلفن
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب