به مناسبت روز جهانی هوای پاك اعلام شد؛
لزوم استفاده از سنجش از دور در پایش آلاینده های هوا
به گزارش تعمیر تلفن سازمان فضایی ایران به مناسبت ۱۶ شهریور روز بین المللی هوای پاک ضمن اشاره به کاربردهای فناوری سنجش از دور در پایش آلاینده های هوا بر لزوم استفاده از این تکنولوژی در کشور تاکید نمود.
به گزارش تعمیر تلفن به نقل از مهر، تحولات سریع علم و صنعت طی صد سال گذشته سبب تولید حجم زیادی کربن و سایر گازهای آلاینده در سطح جهانی شده است. امروزه نتایج آنرا میتوان در ایجاد حفره در لایه محافظ زمین (ازن) در قطب جنوب، شکل گیری گازهای شیمیایی متعدد، نامساعد شدن هوای محیط زیست، تشدید حالت گلخانه ای و در نتیجه گرم شدن بیش از اندازه کره زمین مشاهده کرد. پایداری این وضعیت، سلامت کلیه موجودات کره زمین را تهدید می کند. بر این اساس به دنبال افزایش علاقه جامعه بین المللی به هوای پاک و تاکید بر ضرورت تلاش بیشتر برای بهبود کیفیت هوا و حفظ سلامت انسان، مجمع عمومی سازمان ملل متحد هفتم سپتامبر (مصادف با ۱۶ شهریور ماه) را در تقویم خود به نام روز بین المللی «هوای پاک برای آسمان های آبی» نامگذاری کرده است. به همین مناسبت مدیر اجرایی برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد از تمامی کارشناسان، نمایندگان دولتی، دانشگاهیان، جوامع مدنی و علاقه مندان دعوت کرده که به منظور اطلاع از یافته های کلیدی برنامه محیط زیست ملل متحد در ارتباط با اقدامات مقابله ای با آلودگی هوا در این رویداد برخط شرکت نمایند. ازاین رو اداره کل سنجش از دور سازمان فضایی ایران با بیان خصوصیت های فناوری سنجش از دور در پایش آلاینده های هوا استفاده از این تکنولوژی را بعنوان یکی از راهکارهای مقابله با آلودگی هوا مطرح کرده است. سنجش از دور چگونه به هوای پاک کمک می کند کاربرد سنجش از دور در مطالعات آلودگی هوا بیشتر از سه دهه است که مورد بررسی قرار گرفته و از قدمت بالایی برخوردار می باشد. اولین ماهواره سنجش از دوری که برای اندازه گیری آلاینده ها طراحی شد MAPS نام دارد که بین سالهای ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۹ میلادی با استفاده از باندهای مادون قرمز برای شناسایی و پایش تغییرات مونوکسید کربن در مقیاس جهانی استفاده شده است. با استفاده از این ماهواره، تغییرات میزان مونوکسید کربن ناشی از آتشسوزی های پوشش گیاهی با فاصله زمانی ۸ تا ۱۰ روز شناسایی و پایش می شد. از آن زمان تاکنون، ماهواره ها و سنجنده های متفاوتی با طول موج ها و مقیاس مشابه برای پایش آلودگی استفاده شده است و در کنار باندهای مادون قرمز، باندهای مرئی و ماورا بنفش هم مورد استفاده قرار گرفته است. امروزه داده های دریافت شده از ماهواره ها، امکان اندازه گیری تغییرات و غلظت گازها و آلاینده های مختلف در جو را در مقیاس جهانی، ملی و محلی برای کشورها و در سطح شهرهای مختلف فراهم ساخته است. به صورتی که بعضی از کشورها مانند چین از طریق اندازی برنامه ای هوشمند برای نظارت و کنترل دود و آلودگی در مناطق مهم کشور خود خبر می دهند. این برنامه هوشمند برای نظارت و کنترل آلودگی از راه شبکه «سنجش از دور ماهواره ای» کار می کند و با استفاده از داده های سنجش از دور، مراکز فرماندهی پکن می توانند به سرعت اقدامات فوری و مهم زیست محیطی در مناطق دورافتاده چین را انجام دهند. ضرورت استفاده از سنجش از دور در پایش آلاینده های هوا با عنایت به خصوصیت های ماهواره های مشاهده گر زمین همچون تواتر زمانی و مکانی بالا، گستره وسیع زیر پوشش تصویر برداری، چند طیفی بودن و دسترسی به آرشیو غنی از این تصاویر از راه درگاه های مختلف میتوان به صورت منظم و مستمر پایش پدیده های در ارتباط با انواع آلاینده ها را در مقیاس کره زمین انجام داد. امروزه مدلهای هواشناسی با استفاده از تصاویر ماهواره ای به صورت ساعتی و روزانه وضعیت آلاینده ها را ثبت و گزارش کرده و بدین طریق کانون ها و الگوهای آلاینده ها تعیین و مشخص می شود. ازاین رو فناوری سنجش از دور برای شناسایی منابع و مراکز آلودگی هوا، غلظت و شدت آلودگی، حرکت و تغییر مکان آلاینده ها کاربردهای گوناگونی دارد. با کمک این فناوری میتوان در جهت کاهش آلودگی هوا و داشتن هوای پاک و سالم در سیاره زمین تصمیمات مناسب و کارشناسی اتخاذ نمود. ۸ کاربرد سنجش از دور در پایش آلودگی هوا بعضی از کاربردهای سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای در پایش هوا و بررسی آلاینده های هوا به شرح زیر است: ۱. شناسایی و پایش مراکز و تأسیسات صنعتی، شهرک های صنعتی و... ۲. شناسایی منابع تولید آلودگی و ارزیابی نوع آلایندگی کارخانه ها در اطراف کلان شهرها ۳. شناسایی و پایش تغییرات گازهای آلاینده در جو ۴. پایش غلظت تغییرات آلاینده ها مانند مونوکسید کربن، دی اکسید نیتروژن، دی اکسید سولفور و سایر گازها ۵. پایش آلودگی های ناشی از آتشسوزی های پوشش گیاهی در مقیاس منطقه ای و جهانی ۶. پایش و رصد مستمر و منظم اُزن و تغییرات لایه اُزن در لایه استراتوسفر و تروپوسفر ۷. شناسایی و پایش منابع تولید کننده گردوغبار و پیشبینی حرکت آنها بر مبنای مدل سازی های جوی نمونه هایی از کاربردهای فناوری سنجش از دور در پایش غلظت آلایندگی در زیر به بعضی از نمونه های کاربردهای فناوری سنجش از دور برای پایش غلظت آلایندگی ها در کشور اشاره شده است. بیشینه غلظت دی اکسید نیتروژن کشور برای مرداد ۱۴۰۰ تهیه شده است. این نقشه با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره Sentinel-۵p ساخته شده است. همانطور که در نقشه مشاهده می شود استانهای تهران و البرز جز مناطقی از کشور هستند که در اغلب ماه های سال متأثر از آلودگی دی اکسید نیتروژن می باشند.
روز ۲۲ دیماه ۱۳۹۹ یکی از آلوده ترین روزهای کشور در سال ۱۳۹۹ بود که با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره Sentinel-۵p به شناسایی منابع اصلی تولید کننده دی اکسید گوگرد در سطح کشور پرداخته شد. اغلب نواحی که منجر به تولید بالای دی اکسید گوگرد در سطح کشور شده اند، جز مناطق صنعتی کشور بوده اند.
با پردازش تصاویر ماهواره ای Terra سنجنده Modis، نقشه مناطق متأثر از پدیده گرد و غبار و همینطور میزان شدت آن در تاریخ ۸ مرداد ۱۴۰۰، برای کل کشور تهیه شده است. همانطور که در این نقشه مشخص است محدوده گرد و غبار فعال در این تاریخ، مرزهای شرقی ایران و همینطور بخش هایی از استانهای سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی را فرا گرفته است. (تغییر رنگ از دامنه زرد تا قرمز نشان دهنده افزایش شدت گرد و غبار است.)
در نقشه زیر هم محدوده گرد و غبار فعال در تاریخ ۸ مرداد ۱۴۰۰ به صورت بصری با استفاده از تصویر ماهواره ترا سنجنده مادیس نمایش داده شده است.
یکی دیگر از تصاویر ماهواره ای در ارتباط با موقعیت نیروگاه سیکل ترکیبی شهید رجایی واقع در کیلومتر ۲۵ آزاد راه کرج به سمت قزوین در دیماه ۱۳۹۹ است. یکی از منابع آلودگی SO۲ در منطقه در ارتباط با نیروگاه سیکل ترکیبی شهید رجایی است.
منبع: fixtel.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب